സാബു ജോസ്
എണ്ണിയാലൊടുങ്ങാത്തത്ര നക്ഷത്ര കുടുംബങ്ങളുള്ള ഈ മഹാപ്രപഞ്ചത്തില് ഇവിടെ ഈ കൊച്ചുഭൂമിയില് മാത്രമേ ജീവനുള്ളോ? അതോ മറ്റേതെങ്കിലും ഒരു ഗ്രഹത്തിലിരുന്നു കൊണ്ട് ഏതെങ്കിലുമൊരു അന്യഗ്രഹ ജീവി നമ്മെ നിരീക്ഷിക്കുന്നുണ്ടോ? ഈ രണ്ടു സാധ്യതകളും ഭയാനകമാണ്. അത്തരം അന്യഗ്രഹ ജീവികളുണ്ടെങ്കില് അവരെന്താ നമ്മെ സന്ദര്ശിക്കാത്തത്? പറക്കും തളികകള് കൊണ്ട് അന്യഗ്രഹ ജീവികളുടെ ആക്രമണം പ്രതീക്ഷിക്കാമോ? എന്നെങ്കിലുമൊരിക്കല് നമുക്ക് അത്തരം ജീവികളുടെ അരികില് എത്താന് കഴിയുമോ? സയന്സും ഫിക്ഷനുമെല്ലാം ചേര്ന്ന ഇത്തരം ചോദ്യങ്ങള് ശാസ്ത്രജ്ഞര്ക്കു മാത്രമല്ല സാധാരണക്കാര്ക്കും ഏറെ കൗതുകമുളവാക്കുന്നവയാണ്.
പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ വലിപ്പം അളക്കാന് ശ്രമിക്കുമ്പോള് ഈ ചോദ്യങ്ങളുടെ ആഴവും പരപ്പും വര്ധിക്കും. നമുക്ക് ഭൂമിയില് നിന്നുതന്നെ തുടങ്ങാം. സൗരയൂഥം എന്ന് പേരിട്ടിരിക്കുന്ന സൂര്യന് എന്ന മഞ്ഞക്കുള്ളന് നക്ഷത്രത്തെ ആധാരമാക്കി സഞ്ചരിക്കുന്ന എട്ടു ഗ്രഹങ്ങളില് വലുപ്പത്തില് നാലാം സ്ഥാനത്തുള്ള ഗ്രഹമാണ് ഭൂമി. ഗ്രഹങ്ങളേക്കൂടാതെ അവയുടെ ഉപഗ്രഹങ്ങളും ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളും ഉല്ക്കകളും വാല്നക്ഷത്രങ്ങളും കുള്ളന് ഗ്രഹങ്ങളുമെല്ലാം ചേര്ന്ന ഒരു വലിയ വ്യവസ്ഥയാണ് സൗരയൂഥം. ഇനി സൂര്യനേപ്പോലെയോ അതിലും വലുതോ ചെറുതോ ആയ ഇരുപതിനായിരം കോടി നക്ഷത്രങ്ങള് ചേര്ന്ന വലിയ കുടുംബമാണ് ക്ഷീരപഥം എന്ന ഗാലക്സി. ക്ഷീരപഥം പോലെയുള്ള ലക്ഷം കോടി ഗാലക്സികള് ഉണ്ടെന്ന് അനുമാനിക്കുന്നു. നക്ഷത്രങ്ങളേക്കൂടാതെ വാതകപടലവും, നെബുലകളും, ഗ്രഹങ്ങളുമെല്ലാം ചേര്ന്ന ദൃശ്യയോഗ്യമായ ദ്രവ്യം ഈ മഹാപ്രപഞ്ചത്തിന്റെ അഞ്ച് ശതമാനത്തില് താഴെ മാത്രമേ ഉണ്ടാകൂ. നിരീക്ഷണയോഗ്യമായ പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ വ്യാസം ഏതാണ്ട് 9400 കോടി പ്രകാശവര്ഷമുണ്ട്. ഈ മഹാപ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ഏതോ ഒരു കോണിലിരുന്നുകൊണ്ടാണ് നമ്മള് ഭൗമേതര ജീവന് തിരയാനൊരുങ്ങുന്നത്.
അന്യഗ്രഹജീവികള് എന്ന പേര് കേള്ക്കുമ്പോള്തന്നെ നമ്മുടെയെല്ലാം ചിന്തയിലെത്തുക വലിയതലയും, തലയില് മുടിയില്ലാത്തതുമായ പച്ചനിറത്തിലുള്ള കൗതുക ജന്തുക്കളെയായിരിക്കും. സ്റ്റാര്വാര്സ് സീരീസിലൂടെ പ്രശസ്തമായ ഈ രൂപങ്ങള് തന്നെയാണ് ഇപ്പോഴും കൂടുതല് സയന്സ് ഫിക്ഷനുകളില് അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. അടുത്തകാലത്തായി കുറേക്കുടി ഭീകരന്മാരായ ജീവികളും രംഗത്തെത്തിയിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും ഇവയ്ക്കെല്ലാം തന്നെ മനുഷ്യന്റെ ആകൃതിയുമായി ചെറുതല്ലാത്ത ബന്ധമുണ്ട്. ഭൂമിയില് ഉദ്ഭവിച്ചതുകൊണ്ടു മാത്രമാണ് മനുഷ്യന് ഈ രൂപമുണ്ടായത് എന്നതാണ് വാസ്തവം. എന്നാല് ഭൂമിയുടെ സവിശേഷതകളെല്ലാമുള്ള അന്യഗ്രഹങ്ങള് ഉണ്ടാകില്ലേ എന്നൊരു മറുചോദ്യവും ഇവിടെ പ്രതീക്ഷിക്കാം.
പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ വലുപ്പവും അന്യഗ്രഹജീവികളുടെ ആകൃതിയും മനസ്സിലാകുന്നതിനുമുമ്പുതന്നെ ഭൗമേതര ജീവിന്റെ സാധ്യത മനുഷ്യര് അന്വേഷിച്ചിരുന്നു. ബഹായ് മത സ്ഥാപകനായ ബഹാവുല്ല, നിക്കോളേ കോപ്പര്നിക്കസ്, ജിയോര്ഡാനോ ബ്രൂണോ, ഐസക് ന്യൂട്ടന് എന്നിവരാണ് അവരില് പ്രമുഖര്. എന്നാല് അവരുടെ പ്രവചനങ്ങള് പരസ്യപ്പെടുത്തുക അക്കാലത്ത് അപകടമായിരുന്നു. ബഹാവുല്ല ജയിലില് കിടന്നതിന്റെയും ബ്രൂണോയ്ക്ക് ജീവന് നഷ്ടപ്പെട്ടതിന്റെയും പല കാരണങ്ങളില് ഒന്ന് ഭൗമേതര ജീവിനേക്കുറിച്ചുള്ള പ്രവചനമായിരുന്നു.
റേഡിയോ ടെലസ്ക്കോപ്പുകളുടെ ആവിര്ഭാവത്തോടുകൂടിയാണ് ആധുനിക കാലഘട്ടത്തില് അന്യഗ്രഹങ്ങളേക്കുറിച്ചും ഭൗമേതര ജീവനേക്കുറിച്ചുമുള്ള അന്വേഷണം കാര്യക്ഷമമായത്. തരംഗദൈര്ഘ്യം കൂടുതലുള്ള റേഡിയോ സിഗ്നലുകള്ക്ക് തടസ്സങ്ങള് മറികടന്ന് വലിയ ദൂരങ്ങള് സഞ്ചരിക്കാന് കഴിയുന്നതുകൊണ്ടാണ് അന്യഗ്രഹ വേട്ടയ്ക്കായി റേഡിയോ സിഗ്നലുകള് ഉപയോഗിക്കുന്നത്.
ഒരു ഖഗോള ദ്രവ്യപിണ്ഡത്തില് ജീവന് ഉദ്ഭവിക്കാനും നിലനില്ക്കാനുമുള്ള സാഹചര്യം നിര്മിക്കുന്നതില് മുഖ്യ പങ്കുവഹിക്കുന്നത് ആ വ്യൂഹത്തിന്റെ ആധാരമായ മാതൃനക്ഷത്രമാണ്. നക്ഷത്ര കേന്ദ്രത്തില് നിന്നും എത്ര അകലെയുള്ള പ്രദേശത്താണ് ജലം ദ്രാവകാവസ്ഥയില് നിലനില്ക്കുന്നത് എന്ന് പരിഗണിച്ചാല് ഈ മേഖലയെ നമുക്ക് നക്ഷത്രത്തിന്റെ വാസയോഗ്യ മേഖല (Habitable Zone) എന്ന് വിളിക്കാം. നക്ഷത്രത്തിന്റെ ഉപരിതല ഊഷ്മാവിനെ ആശ്രയിച്ച് അതിന്റെ ചുറ്റുമുള്ള വാസയോഗ്യ മേഖല വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും. ഉപരിതല ഊഷ്മാവ് 6000 കെല്വിന് ഉള്ള സൂര്യന്റെ വാസയോഗ്യ മേഖല കേന്ദ്രത്തില് നിന്നും 12 കോടി കിലോമീറ്ററിനും 22 കോടി കിലോമീറ്ററിനും ഇടയിലാണ്. ഇനി സൗരയൂഥത്തില് ഭൂമിയുടെ സ്ഥാനം പരിഗണിച്ചാല് അത് സൂര്യന്റെ കേന്ദ്രത്തില് നിന്നും ഏകദേശം 15 കോടി കിലോമീറ്റര് ആണെന്ന് കാണാന് കഴിയും. അതായത് സൂര്യന്റെ വാസയോഗ്യ മേഖലയില് തന്നെയാണ് ഭൂമിയുടെ സ്ഥാനം. ജലം ദ്രാവകാവസ്ഥയില് നിലനില്ക്കുന്ന ഭൂമിയില് ജീവന് ഉദ്ഭവിച്ചതുപോലെ തന്നെ മറ്റു നക്ഷത്രങ്ങളുടെ വാസയോഗ്യ മേഖലയില് നിലനില്ക്കുന്ന ഗ്രഹങ്ങളില് ജീവന് ഉദ്ഭവിക്കുന്നതിനുള്ള സാധ്യത വളരെയേറെയാണ്. നക്ഷത്രങ്ങളുടെ ഉപരിതല താപനില കൂടുതലാണെങ്കില് വാസയോഗ്യമേഖല കൂടുതല് ദൂരത്തായിരിക്കും. കുറഞ്ഞവയില് അത് നക്ഷത്രത്തിന്റെ അടുത്തുമായിരിക്കും.
നക്ഷത്രങ്ങളുടെ പ്രത്യേകതകള് മാത്രമല്ല ഗ്രഹങ്ങളുടെ സവിശേഷതകളും ജീവന് നിര്ണയിക്കുന്നതില് പ്രധാനമാണ്. വ്യാഴത്തേപ്പോലെയുള്ള വാതക ഗ്രഹങ്ങളില് ജീവന് ഉദ്ഭവിക്കാനുള്ള സാധ്യത കുറവാണ്. ഭൂമിയേപ്പോലെ ഖരോപരിതലമുള്ള ഗ്രഹങ്ങളിലാണ് നാം ഇപ്പോള് ജീവന് തിരയുന്നത്. ഖര ഉപരിതലവും വാസയോഗ്യ മേഖലയും അനുകൂലമായാലും അവിടെ ജീവനുണ്ടെങ്കില് തന്നെ അവയെ ഭൗമജീവനുമായി താരതമ്യം ചെയ്യാന് കഴിയില്ല. കാരണം ഒരു ഗ്രഹത്തിലെ ജീവന് പ്രസ്തുത ഗ്രഹത്തിന്റെ അന്തരീക്ഷ ഘടന, ധാതുക്കള്, ഉപരിതല ഘടന, ഗുരുത്വാകര്ഷണ ബലം, കാന്തിക മണ്ഡലത്തിന്റെ ശക്തി, ഗ്രഹാന്തര്ഭാഗത്തെ രാസപ്രവര്ത്തനങ്ങള് തുടങ്ങി വിവിധ ഘടകങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചാണിരിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അന്യഗ്രഹങ്ങളിലെ ജീവന് നാം കൊടുക്കുന്ന നിര്വചനം ഭൗമജീവനുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോള് വളരെ വിചിത്രമായിരിക്കും. എന്നാല് ഇതിനൊരു വിപരീതവശം കൂടിയുണ്ട്. സൂര്യന് എന്ന നക്ഷത്രത്തിനു ചുറ്റുമുള്ള എട്ട് ഗ്രഹങ്ങളില് ഒന്നായ ഭൂമിയില് ജീവനുണ്ട്.
ഭൗമേതര ജീവന് ഇത്രയധികം സാധ്യതയുണ്ടെങ്കില് എന്തുകൊണ്ടാണ് അവര് ഭൂമി സന്ദര്ശിക്കാതിരിക്കുന്നത് എന്നൊരു ചോദ്യം ഉയരുക സ്വാഭാവികമാണ്. സ്പേസിന്റെ വിശാലത തന്നെ കാരണം. ഒരുദാഹരണം നോക്കാം. സൂര്യന് കഴിഞ്ഞാല് ഭൂമിയുടെ തൊട്ടടുത്തുള്ള നക്ഷത്രമാണ് 4.3 പ്രകാശവര്ഷം അകലെയുള്ള പ്രോക്സിമ സെന്റോറി. അതായത് പ്രോക്സിമയില് നിന്നുള്ള പ്രകാശം ഭൂമിയിലെത്താന് 4.3 വര്ഷം കഴിയണം. പ്രോക്സിമയുടെ വാസയോഗ്യ മേഖലയിലുള്ള ഗ്രഹത്തില് ജീവനുണ്ടെന്ന് സങ്കല്പിക്കുക.
ഭൗമേതര ജീവന് തിരയുന്നതില് അമേച്വര് ആസ്ട്രോണമര്മാര്ക്കും പങ്കുണ്ട്. ഇത്തരമൊരു സംരംഭമാണ് സെറ്റി (Search for Extra Terrestrial Intelligence–SETI). റേഡിയോ ദൂരദര്ശിനികള് ഉപയോഗിച്ച് നിരന്തരമായി സന്ദേശങ്ങള് അയച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണവര്. പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ ഏതെങ്കിലുമൊരു കോണിലുള്ള വികസിച്ച നാഗരികതയുള്ള ഒരു ജിവിവര്ഗം ഈ സന്ദേശങ്ങള് തിരിച്ചറിഞ്ഞ് മറുപടി അയക്കുമെന്നാണ് അവര് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. എന്നാല് ഇതിനും കടമ്പകളേറെയുണ്ട്. ഭൂമിയില് മനുഷ്യന് ഉദ്ഭവിച്ച കാലത്തു തന്നെ ഉദ്ഭവിച്ച ഒരു ജീവിവര്ഗത്തിനു മാത്രമേ മനുഷ്യന്റെ സാങ്കേതിക വിദ്യ കരസ്ഥമാക്കാന് കഴിയു. മാത്രവുമല്ല റേഡിയോ തരംഗങ്ങള് ആശയ വിനിമയത്തിന് ഉപയോഗിക്കുകയും വേണം. ഭൗമജീവന് ഉദ്ഭവിക്കുന്നതിനു മുമ്പുണ്ടായ നാഗരികതയാണെങ്കില് മനുഷ്യനേക്കാള് ഉയര്ന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യയായിരിക്കും അവര് ഉപയോഗിക്കുക. ഭൗമജീവന് ഉദ്ഭവിച്ചതിന് ശേഷമുണ്ടായ നാഗരികതയാണെങ്കില് അവരുടെ സാങ്കേതികവിദ്യ മനുഷ്യനുപയോഗിക്കുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യയോടെപ്പം വളര്ന്നിട്ടുമുണ്ടാകില്ല. ഈ രണ്ടു സാഹചര്യങ്ങളിലും ആശവിനിമയം അസാധ്യമായിരിക്കും. എന്നാല് സെറ്റി അംഗങ്ങള് പ്രതീക്ഷ കൈവിടുന്നില്ല. പ്രപഞ്ചത്തിന്റെ വലുപ്പവും ഭൗമേതര ഗ്രഹങ്ങളുടെ എണ്ണക്കൂടുതലും കാരണം എല്ലാ സാഹചര്യങ്ങളും ഭൗമസമാനമാകുന്ന ഇടങ്ങളില് ഉള്ള നാഗരികത ഭൂമിയില് നിന്നയക്കുന്ന സന്ദേശങ്ങള് തിരിച്ചറിഞ്ഞ് മറുപടി അയക്കുമെന്നുതന്നെയാണ് അവര് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്.
2018 ല് നാസ വിക്ഷേപിച്ച ട്രാന്സിറ്റിംഗ് എക്സോപ്ലാനറ്റ് സര്വേ സാറ്റലൈറ്റ് (TESS), 2021 ല് വിക്ഷേപിക്കുന്ന ജെയിംസ് വെബ് സ്പേസ് ടെലസ്ക്കോപ്പ് (JWST), നിര്മാണത്തിലിരിക്കുന്ന യൂറോപ്യന് എക്ട്രീംലി ലാര്ജ് ടെലസ്ക്കോപ്പ് (E-ELT) തുടങ്ങിയ ദൂരദര്ശിനികള്ക്ക് വളരെ വിദൂരങ്ങളായ ഭൗമേതര ഗ്രഹങ്ങളുടെ ചിത്രങ്ങളെടുക്കാന് കഴിയും. എന്നിരുന്നാലും ഭൗമേതര ജീവിന് ചിത്രീകരിക്കാന് കഴിയുന്ന തരത്തിലുള്ള സാങ്കേതികവിദ്യ ഇനിയുമേറെ പുരോഗമിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ചൊവ്വയിലും ഔട്ടര് സോളാര് സിസ്റ്റത്തിലെ ഉപഗ്രഹങ്ങളിലുമാണ് ഇപ്പോള് പ്രധാനമായും ജീവന് തിരഞ്ഞുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. നാസയുടെ നിരവധി പര്യവേഷണ വാഹനങ്ങള് ചൊവ്വയില് ജീവന്റെ അവശേഷിപ്പുകളെങ്കിലും കണ്ടെത്താനുള്ള പരിശ്രമത്തിലാണ്. വ്യാഴത്തിന്റെ ഉപഗ്രഹമായ യൂറോപ്പ, ശനിയുടെ ഉപഗ്രഹങ്ങളായ എന്സിലാഡസ്, ടൈറ്റന്, കുയ്പര് ബെല്ട്ടിലെ കുള്ളന് ഗ്രഹങ്ങള്, ധൂമകേതുക്കള് തുടങ്ങിയ ഖഗോള പിണ്ഡങ്ങളിലാണ് ഇപ്പോള് ജീവന് തിരയുന്നത്. ആസ്റ്ററോയ്ഡ് ബെനുവില് നിന്ന് സാംപിള് ശേഖരിച്ച നാസയുടെ സ്പേസ് ക്രാഫ്റ്റ് 2022ല് ഭൂമിയില് തിരിച്ചെത്തും. 2029 ല് മീഥേയ്ല് ആല്ക്കഹോള്, ഈഥേയ്ല് ആല്ക്കഹോള് പുഴകളുള്ള ടൈറ്റനിലേക്ക് ഒരു ചെറിയ മുങ്ങിക്കപ്പല് നാസ അയക്കുന്നുണ്ട്. എന്സിലാഡസില് നിന്ന് പുറത്തേക്ക് തെറിക്കുന്ന ദ്രാവക ജെറ്റുകള് ജലമാണെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ഏതു നിമിഷവും ഒരു ഭൗമേതര ജീവനെ കണ്ടെത്താന് കഴിയുമെന്ന സാഹചര്യമാണ് ഇപ്പോഴുള്ളത്. അതിന്റെ നിര്വചനം എത്ര വിചിത്രമാണെങ്കിലും.