2023 – ലെ സാമൂഹിക പ്രസക്തിയുള്ള ഗവേഷണങ്ങളെക്കുറിച്ചും നിർമ്മിതബുദ്ധിയുടെ സാമൂഹിക സ്വാധീനത്തക്കുറിച്ചും ആരോഗ്യമേഖലയിലെ കുതിച്ചുചാട്ടത്തെക്കുറിച്ചും വിശദമാക്കുന്നു. സമൂഹത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങളുമായി ചേർന്നു നിൽക്കുന്ന പുതിയ സ്റ്റാർട്ടപ്പുകളെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നു.
സമൂഹത്തിലും സാമൂഹികപുരോഗതിയിലും ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണത്തിന്റെ സ്വാധീനം ബഹുമുഖവും നമ്മുടെ ജീവിതചര്യയില് ആഴത്തില് ഇഴചേര്ന്നതുമാണ്. ആരോഗ്യവും ക്ഷേമവും മെച്ചപ്പെടുത്തല് (രോഗങ്ങളെ ചെറുക്കുന്നതിനുള്ള മരുന്നുകളുടെ വികസനം, രോഗനിര്ണ്ണയത്തിനും ചികിത്സയ്ക്കും മെച്ചപ്പെട്ട സാങ്കേതികവിദ്യ, പുതിയ കാര്ഷിക രീതികള്, പ്രതിരോധശേഷിയുള്ള വിളകളുടെ വികസനം, തലച്ചോറിന്റെ പ്രവര്ത്തനം, മാനസികരോഗങ്ങള്, തുടങ്ങിയവ), സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും വ്യവസായത്തിന്റെയും ഭാവി രൂപപ്പെടുത്തല് (നിര്മ്മിതബുദ്ധിയിലൂടെ വിപ്ലവകരമായ ആശയവിനിമയം, വിവരവിനിമയം, ഊര്ജരംഗത്ത് കാര്യക്ഷമമായ നൂതന വസ്തുക്കളുടെ കണ്ടെത്തല്, മുതലായവ), പാരിസ്ഥിതിക വെല്ലുവിളികളെ അതിജീവിക്കല് (കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന ലഘൂകരണവും പൊരുത്തപ്പെടുത്തലും, മലിനീകരണനിയന്ത്രണം, സുസ്ഥിര വിഭവപരിപാലനം, വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്നത്തിനുള്ള സങ്കേതങ്ങള്), സാമൂഹിക പുരോഗതിയും സമത്വവും പരിപോഷിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഗവേഷണങ്ങള് തുടങ്ങി നിരവധി മേഖലകള് സമൂഹവുമായി ചേര്ന്നുനില്ക്കുന്നതാണ്. ശാസ്ത്രഗവേഷണത്തിന്റെ ഫലങ്ങള് എല്ലായ്പ്പോഴും ഉടനടി അല്ലെങ്കില് നേരിട്ട് ലഭ്യമാകണമെന്നില്ല; ചില കണ്ടുപിടിത്തങ്ങള് മൂര്ത്തമായ നേട്ടങ്ങളിലേക്ക് വിവര്ത്തനം ചെയ്യാന് വര്ഷങ്ങളോ ദശകങ്ങളോ എടുക്കും.
2023-ലെ ചില ശ്രദ്ധേയപഠനങ്ങള് മാത്രമാണ് ഇവിടെ ഉദാഹരിക്കുന്നത്.
നിര്മ്മിതബുദ്ധിയുടെ സാമൂഹികസ്വാധീനം
നിര്മ്മിതബുദ്ധിയുടെ (എ.ഐ.) ഒരു ‘ബ്രേക്ക്ഔട്ട് വര്ഷം’ ആയിരുന്നു 2023! OpenAI യുടെ ChatGPT പുറത്തിറങ്ങിയതിന് ശേഷം, മെഷീന് ലേണിങ് കൂടുതലായി പൊതുജനശ്രദ്ധയിലേക്ക് എത്തിച്ചേര്ന്ന വര്ഷവും നിര്മ്മിതബുദ്ധിയുടെ ഗുണ-ദോഷപ്രശ്നങ്ങളെപ്പറ്റി, അതുയര്ത്തുന്ന ധാര്മ്മികസാഹചര്യങ്ങളെപ്പറ്റി, അന്താരാഷ്ട്രതലത്തില് ഏറെ ചര്ച്ച നടന്ന വര്ഷവും കൂടെയായി 2023. നിര്മ്മിതബുദ്ധി ഈ വര്ഷം കോടതി മുറികളിലേക്കും സംഗീതത്തിലേക്കും കലയിലേക്കും ഒക്കെ കടന്നുകയറി. ശാസ്ത്രരംഗത്ത്, അത്യാധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യ പുതിയ കണ്ടെത്തലുകളിലേക്കും ഡാറ്റയുടെ കൂടുതല് വിപുലമായ പ്രോസസ്സിങ്ങിലേക്കും നിര്മ്മിതബുദ്ധി കടന്നുകയറി. നിര്മ്മിതബുദ്ധിക്ക് ഉല്പാദനക്ഷമത മെച്ചപ്പെടുത്താനും സര്ഗാത്മകത വര്ധിപ്പിക്കാനും മനുഷ്യാനുഭവം വര്ധിപ്പിക്കാനുമുള്ള കഴിവുണ്ട് എന്ന കണ്ടെത്തല് ഉണ്ടായി. നിര്മ്മിതബുദ്ധി ഭാവിയെക്കുറിച്ച് അനിശ്ചിതത്വബോധം സൃഷ്ടിച്ചേക്കാം എങ്കിലും, സമൂഹത്തില് നല്ല മാറ്റം കൊണ്ടുവരുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകള് ശുഭപ്രതീക്ഷയോടെയാണ് കാണേണ്ടത്.
കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രം, മയക്കുമരുന്ന് കണ്ടെത്തല്, എഞ്ചിനീയറിങ് തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലെ സങ്കീര്ണ്ണമായ പ്രശ്നങ്ങള് പരിഹരിക്കാന് നിര്മ്മിതബുദ്ധി നയിക്കുന്ന സിമുലേഷനുകളും മോഡലിങ്ങും സഹായിക്കും. ഈ അനുകരണങ്ങള് ശാസ്ത്രജ്ഞരെയും ഗവേഷകരെയും വിവിധ സാഹചര്യങ്ങള് പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാനും ചെലവേറിയതും മന്ദഗതിയിലുള്ളതുമായ ശാരീരിക പരീക്ഷണങ്ങളില്ലാതെ പരിഹാരങ്ങള് ഉത്തമീകരിക്കാനും പ്രാപ്തരാക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, നാസയും ഐ ബി എം. റിസര്ച്ചും നാസയുടെ ഹാര്മോണൈസ്ഡ് ലാന്ഡ്സാറ്റും സെന്റിനല്-2 (എച്ച് എൽ എസ്) ഡാറ്റാസെറ്റും ഉപയോഗിച്ച് ഭൗമ നിരീക്ഷണത്തിനായി ഒരു ജിയോസ്പേഷ്യല് എഐ ഫൗണ്ടേഷന് മോഡല് നിര്മ്മിക്കുകയും പുറത്തിറക്കുകയും ചെയ്തു. ഭൂവിനിയോഗത്തിലെ മാറ്റങ്ങള് കണ്ടെത്തുന്നതിനും പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങള് നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനും വിളവ് പ്രവചിക്കുന്നതിനും പുതിയ അടിസ്ഥാന മാതൃക ഉപയോഗിക്കാം. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, സാമ്പത്തിക വിപണികളുടെ സ്വഭാവം, ഒരു പ്രോട്ടീന്റെ ത്രിമാന (3D) ഘടന അല്ലെങ്കില് രോഗങ്ങളുടെ വ്യാപനം എന്നിവ അനുകരിക്കാന് നിര്മ്മിതബുദ്ധിക്ക് കഴിയും. പരിസ്ഥിതി ഗവേഷണത്തിലൂടെ, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവും വിഭവ സംരക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങള് പരിഹരിക്കാന് സഹായിക്കുന്നതിന് കാലാവസ്ഥാ ഡാറ്റയും മോഡല് സാഹചര്യങ്ങളും വിശകലനം ചെയ്യാന് നിര്മ്മിതബുദ്ധിക്ക് കഴിയും. മെറ്റീരിയല് സയന്സ്, ഫാര്മസ്യൂട്ടിക്കല്സ് തുടങ്ങിയ മേഖലകളില് മുന്നേറാന് സഹായിക്കുന്ന പുതിയ രാസഘടനകളും സംയുക്തങ്ങളും ഇതിന് കണ്ടെത്താനാകും.
പവിഴപ്പുറ്റുകളുടെ പുനരുദ്ധാരണത്തിന് നിര്മ്മിതബുദ്ധിയുടെ ഉപയോഗമാണ് മറ്റൊരു പ്രചോദനാത്മക ഉദാഹരണം. കാര്ബണ് കാല്പ്പാടുകള് കുറയ്ക്കുന്നതിന്, ഊര്ജ ഉപഭോഗം ഒപ്ടിമൈസ് ചെയ്യുന്നതിനും ഉദ്വമനം കുറയ്ക്കുന്നതിനും പാരിസ്ഥിതിക നിരീക്ഷണം വര്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും നിര്മ്മിതബുദ്ധി-ഒപ്ടിമൈസേഷന് അല്ഗോരിതങ്ങള് ഉപയോഗിക്കാം. കൃഷിയില്, എ ഐ – പവര് പ്രിസിഷന് ഫാമിങ് ടെക്നിക്കുകള്ക്ക് വിള വിളവ് വര്ധിപ്പിക്കാനും കീടനാശിനി ഉപയോഗം കുറയ്ക്കാനും പാരിസ്ഥിതിക ആഘാതം കുറയ്ക്കാനും കഴിയും.
ജനറേറ്റീവ് എ.ഐ. ഉപയോഗിച്ച്, ടെക്സ്റ്റോ കലയോ സംഗീതമോ വേഗത്തില് സൃഷ്ടിച്ച് നമുക്ക് സര്ഗാത്മകത വര്ധിപ്പിക്കാന് കഴിയും. മനുഷ്യന്റെ സര്ഗാത്മകതയെ മാറ്റി സ്ഥാപിക്കുന്നില്ലെങ്കിലും, ആശയങ്ങള് മസ്തിഷ്കപ്രക്ഷാളനം നടത്തുന്നതിനും പ്രോട്ടോടൈപ്പുകള് സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും പ്രചോദനം നല്കുന്നതിനും നിര്മ്മിതബുദ്ധി ഒരു വിലപ്പെട്ട ഉപകരണമാണ് എന്നും 2023-ല് നടന്ന ഗവേഷണങ്ങള് സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തി. സാഹിത്യം, കല, സംഗീതം എന്നിവയുടെ തലമുറയെ ത്വരിതപ്പെടുത്തുന്നത് സ്രഷ്ടാക്കളുടെയും പ്രേക്ഷകരുടെയും ജീവിതം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നു.
നിര്മ്മിതബുദ്ധി നിയന്തിക്കുന്ന വീഡിയോ എഡിറ്റിങ് പോലുള്ള ടൂളുകള് ഉപയോഗിച്ച് ചലച്ചിത്ര നിര്മ്മാതാക്കള്ക്ക് ഉള്ളടക്ക നിര്മ്മാണം കാര്യക്ഷമമാക്കാന് കഴിയും. നിര്മ്മിതബുദ്ധി ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രങ്ങള്, വീഡിയോകള്, ഡയലോഗുകള്, പ്രതീകങ്ങള്, ക്രമീകരണങ്ങള് എന്നിവ സമന്വയിപ്പിക്കാനുള്ള ഈ കഴിവ് ഫലത്തില് ആരെയും ഒരു ചലച്ചിത്ര നിര്മ്മാതാവായി വളരാനും വ്യക്തികളുടെ സ്വയം പ്രകടിപ്പിക്കാനുള്ള കഴിവ് വികസിപ്പിക്കാനും സഹായിക്കും. നിര്മ്മിതബുദ്ധിക്ക് മനുഷ്യന്റെ സര്ഗാത്മകത വര്ധിപ്പിക്കാനുള്ള കഴിവുണ്ട്, കൂടാതെ നിര്മ്മിതബുദ്ധി മനുഷ്യ ഇന്പുട്ടുകളുടെ സമന്വയത്തിലാണ് നിര്മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത് എന്നതിനാല്, ഫലങ്ങള് ഇപ്പോഴും മനുഷ്യപ്രചോദിതമാണ്. സിംഗപ്പൂര്, ലോസ് ഏഞ്ചല്സ്, ബാഴ്സലോണ എന്നിവയുള്പ്പെടെയുള്ള പ്രധാന നഗരങ്ങളില് ട്രാഫിക്കിലും ഗതാഗത മാനേജ്മെന്റിലും ട്രാഫിക് ഫ്ളോ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും സുരക്ഷ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും കഴിഞ്ഞ വര്ഷം എ ഐ വീഡിയോ നിരീക്ഷണം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടു.
ആരോഗ്യരംഗത്തും മാംസ്യതന്മാത്രകളുടെ സവിഷേതകള് വ്യക്തമാക്കുന്ന ടാഗുകള് ഉള്പ്പെടെയുള്ള ഇന്പുട്ട് ഉപയോഗിച്ച്, പ്രവചനാതീതമായ കര്മ്മങ്ങളുള്ള ഫങ്ഷണല് പ്രോട്ടീന് സീക്വന്സുകള് സൃഷ്ടിക്കാന് പ്രൊജെന് (ProGen) എന്ന വലിയ ഭാഷാ മാതൃക ഗവേഷകര് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. ഗുണനിലവാരവും സഹാനുഭൂതിയും അളക്കുമ്പോള് ഓണ്ലൈന് മെഡിക്കല് ചോദ്യങ്ങളോട് പ്രതികരിക്കുന്നതില് ചാറ്റ് ജി പി ടി മനുഷ്യ ഡോക്ടര്മാരെ മറികടക്കുന്നതായി ഗവേഷണങ്ങള് തെളിയിക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു നിര്മ്മിതബുദ്ധി ടൂള്, രോഗികളുടെ മെഡിക്കല് രേഖകള് മാത്രം ഉപയോഗിച്ച് രോഗനിര്ണ്ണയത്തിന് മൂന്ന് വര്ഷം മുമ്പ് വരെ പാന്ക്രിയാറ്റിക് കാന്സറിനുള്ള ഏറ്റവും ഉയര്ന്ന അപകടസാധ്യതയുള്ള ആളുകളെ തിരിച്ചറിയുകയും ചെയ്തു. കൂടാതെ അസിനെറ്റോബാക്ടര് ബൗമാന്നി (Acinetobacter baumannii) എന്ന സൂപ്പര്ബഗിനെതിരെ (ഒന്നിലധികം തരം ആന്റിബയോട്ടിക്കുകള്ക്കോ മറ്റ് ആന്റിമൈക്രോബിയല് മരുന്നുകള്ക്കോ എതിരെ പ്രതിരോധം വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ബാക്ടീരിയ, വൈറസുകള്, അല്ലെങ്കില് മറ്റ് സൂക്ഷ്മാണുക്കള് എന്നിവയ്ക്കുള്ള പേരാണ് സൂപ്പര്ബഗ്.) ഫലപ്രദമാണെന്ന് കാണിക്കുന്ന അബൗസിന് (abaucin) എന്ന പരീക്ഷണാത്മക ആന്റിബയോട്ടിക്ക് വികസിപ്പിച്ചതും നിര്മ്മിതബുദ്ധി ഉപയോഗിച്ചാണ്.
ആളുകളുടെ മസ്തിഷ്ക സ്കാനുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്ന അല്ഗോരിതങ്ങള്ക്ക് വാക്കുകളും ചിത്രങ്ങളും, എന്തിന് സംഗീതം പോലും സൃഷ്ടിക്കാനാവും. ഇത് തളര്വാതരോഗികളുടെ ചിന്തയിലൂടെ ആശയവിനിമയം നടത്താന് സഹായിക്കും. ദേശാടന പക്ഷികളെ ട്രാക്ക് ചെയ്യുന്നതുപോലെയുള്ള സംരക്ഷണത്തിന് മെഷീന് ലേണിങ് സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്. നിര്മ്മിതബുദ്ധി ഊര്ജം നല്കുന്ന അല്ഗോരിതങ്ങള്ക്ക് (എ ഐ.-പവര്ഡ് ടൂള് ബേര്ഡ്കാസ്റ്റിന്) കുടിയേറ്റക്കാരായ പക്ഷികളുടെ ഇന്കമിങ് തരംഗത്തെക്കുറിച്ച് ആളുകളെ അറിയിക്കാന് കഴിയും, ഇത് രോഗം തടയാനും, വിന്ഡോ സ്ട്രൈക്കുകള് കുറയ്ക്കുന്നതിനുള്ള നൂതന ഔട്ട് പ്രോഗ്രാമുകളെ അറിയിക്കാനും, പക്ഷികളെക്കുറിച്ച് സൂചന നല്കാനും സഹായിക്കും.
പുനരുപയോഗ ഊര്ജത്തിലേക്ക് മാറാന് ആവശ്യമായ അസംസ്കൃത വസ്തുക്കള് ഭൂമിയിലുണ്ട്
അമേരിക്കയിലെ ബ്രേക്ക്ത്രൂ ഇന്സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിലെ സീവര് വാങ് എന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞന്റെ നേതൃത്വത്തില് ഒരു സംഘം നടത്തിയ പഠനം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. വൈദ്യുതി ഉല്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനും ആഗോളതാപനം പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഫോസില് ഇന്ധനങ്ങളില് നിന്ന് പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊര്ജത്തിലേക്ക് മാറുന്നതിന് ആവശ്യമായ അപൂര്വ ധാതുക്കളും മറ്റ് നിര്ണ്ണായക അസംസ്കൃത വസ്തുക്കളും ഭൂമിയില് ഉണ്ടെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അടുത്ത മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ടിനുള്ളില് വൈദ്യുത ഉല്പാദന മേഖലയുടെ ആഗോള ഡീകാര്ബണൈസേഷന്, കാറ്റ്, സൗരോര്ജ ഫാമുകള്, ജലവൈദ്യുത ഉല്പാദന കേന്ദ്രങ്ങള്, ആണവ നിലയങ്ങള് തുടങ്ങിയ കാര്യമായ പുതിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ നിര്മ്മാണം ആവശ്യമായി വരും. അത്തരം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളില് സ്റ്റീല്, സിമന്റ് തുടങ്ങിയ വന്തോതില് ആവശ്യമുള്ള വസ്തുക്കള് മുതല് വെള്ളി, അപൂര്വ എര്ത്ത് ലോഹങ്ങള് പോലുള്ള പ്രത്യേക ലോഹങ്ങള്വരെ ഗണ്യമായ അളവില് സാമഗ്രികള് അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. കാലാവസ്ഥാ-ഊര്ജ സാഹചര്യങ്ങളുടെ വിശാലമായ ശ്രേണിയിലുടനീളമുള്ള ഭാവിയിലെ ഊര്ജമേഖലയിലെ ഉല്പാദന സാമഗ്രികളുടെ ആവശ്യകതകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഇവരുടെ കണക്കുകള് ചില ചരക്കുകളുടെ ഉല്പാദനം വളരെയധികം വിപുലീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെ എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന ആവശ്യങ്ങള് നിറവേറ്റാന് ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ കരുതല് മതിയെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞര് കണ്ടെത്തി. കൂടാതെ ഈ വസ്തുക്കളുടെ വേര്തിരിച്ചെടുക്കലും സംസ്കരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാലാവസ്ഥാ ആഘാതങ്ങളും നാമമാത്രമാണെന്നും പ്രസ്തുത പഠനം കണക്കാക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, നിയോഡൈമിയം (Nd), ഡിസ്പ്രോസിയം (Dy), ടെല്ലൂറിയം (Te), ഫൈബര്ഗ്ലാസ്, സോളാര് ഗ്രേഡ് പോളിസിലിക്കണ് എന്നിവയുടെ വാര്ഷിക ഉല്പാദനം ഗണ്യമായി വളരേണ്ടതുണ്ട് എന്നും പഠനം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഭാവിയിലെ വൈദ്യുതോല്പാദന സാമഗ്രികളുടെ ആവശ്യങ്ങള് നിറവേറ്റുന്നതിനായി മെറ്റീരിയല് ഉല്പാദനം വിപുലീകരിക്കണം എന്നും ഭാവിയില് പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന എല്ലാ ആവശ്യങ്ങളും നിറവേറ്റാന് സാമഗ്രികളുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ കരുതല് മതിയാകും എന്നും പഠനം വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ഡെങ്കിപ്പനി തടയാന് പരീക്ഷണശാലകളില് മാറ്റം വരുത്തിയ കൊതുകുകള്
ലോകത്ത് പ്രതിവര്ഷം 100 ദശലക്ഷം പേര്ക്ക് ഡെങ്കിപ്പനി പിടിപെടുകയും 22,000 മരണങ്ങള് അതുമൂലം സംഭവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കൂടാതെ, സിക്ക വൈറസ്, മഞ്ഞപ്പനി എന്നിങ്ങനെയുള്ള നിരവധി മാരക രോഗങ്ങളുടെ വ്യാപനവും ഈഡിസ് ഈജിപ്തി എന്നയിനം കൊതുകുകള് വഴിയാണ്. ഡെങ്കിപ്പനി പടരുന്നത് തടയാന് പരീക്ഷണശാലകളില് ‘പരിഷ്കരിച്ചെടുത്ത’ കൊതുകുകളെ പുറത്തുവിടുക എന്ന തന്ത്രം തുടര്ച്ചയായ വിജയങ്ങള്ക്കുശേഷം 2023-ല് വേള്ഡ് മോസ്കിറ്റോ പ്രോഗ്രാം (ഡബ്ല്യു എം പി) വ്യാപകമായി പ്രയോഗിക്കപ്പെടുകയും വരും വര്ഷങ്ങളില് ഊര്ജിതമാക്കുകയും ചെയ്യും. വോള്ബാച്ചിയ പിപിയന്റിസ് എന്ന ബാക്ടീരിയയെ കടത്തിവിടുമ്പോള് ഈഡിസ് ഈജിപ്തി കൊതുകുകളുടെ രോഗം പരത്താനുള്ള കഴിവ് ഗണ്യമായി കുറയുന്നുവെന്നുള്ള ഗവേഷണഫലം ഗവേഷകര് ഒക്ടോബര് അവസാനത്തില് അമേരിക്കന് സൊസൈറ്റി ഓഫ് ട്രോപ്പിക്കല് മെഡിസിന് ആന്ഡ് ഹൈജീന്റെ വാര്ഷിക യോഗത്തില് ഫലങ്ങള് പുറത്തുവിട്ടു. പരിഷ്കരിച്ച കൊതുകുകള് വന്യമായ കൊതുകുകളുടെ കൂട്ടത്തിലേക്ക് വോള്ബാച്ചിയയെ വ്യാപിപ്പിക്കുമെന്നും ഒടുവില് ഒരു പ്രദേശത്തെ ഭൂരിഭാഗം കൊതുകുകളിലും ബാക്ടീരിയകള് എത്തിപ്പെടുമെന്നും ശാസ്ത്രജ്ഞര് തെളിയിച്ചു.
വോള്ബാച്ചിയ ബാക്ടീരിയ ബാധിച്ച കൊതുകുകള് കൊളംബിയയിലെ അബുറ താഴ്വരയിലെ മൂന്ന് നഗരങ്ങളില് ഡെങ്കിപ്പനി അണുബാധയില് 97 ശതമാനം കുറവുണ്ടാക്കിയതായി ഇവര് വ്യക്തമാക്കി. ബാക്ടീരിയ (വോള്ബാച്ചിയ) ബാധിച്ച ആണ്കൊതുകുകളുടെ ഉപയോഗം പെണ്കൊതുകുകളുമായുള്ള പ്രജനന പൊരുത്തക്കേടിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. എന്നാല്, കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം ഇതിന് ഒരു പുതിയ വെല്ലുവിളി ഉയര്ത്തിയേക്കാം. 2050-കളില് തീവ്രമാക്കുന്ന താപ തരംഗങ്ങള് വോള്ബാച്ചിയ വഴി പരിഷ്കരിക്കപ്പെട്ട കൊതുകുകളെ നശിപ്പിക്കുമെന്ന് പുതിയ തെളിവുകള് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
ഹൃദയ പുനരുജ്ജീവനം സാധ്യമാകും
ജനനത്തിനു ശേഷം, മനുഷ്യ ഹൃദയത്തിന് അതിന്റെ പുനരുല്പാദനശേഷി ഏതാണ്ട് പൂര്ണ്ണമായും നഷ്ടപ്പെടും. ഹൃദയപേശികള്ക്കുള്ള ക്ഷതം (ഉദാ. ഹൃദയാഘാതം) സാധാരണയായി മുതിര്ന്നവരില് സ്ഥിരമായ പ്രവര്ത്തനമാന്ദ്യം വരുത്തിവയ്ക്കാം. മാക്സ് പ്ലാങ്ക് ഇന്സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോര് ഹാര്ട്ട് ആന്ഡ് ലംഗ് റിസര്ച്ചിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞര്, ഹൃദയപേശികളിലെ കോശങ്ങളുടെ ഊര്ജ ഉപാപചയത്തിലെ മാറ്റം ഹൃദയ പുനരുജ്ജീവനത്തെ പ്രാപ്തമാക്കുന്നുവെന്ന് എലികളില് ആദ്യമായി തെളിയിച്ചു. ജര്മ്മനിയിലെ ബാഡ് നൗഹൈമിലെ മാക്സ് പ്ലാങ്ക് ഇന്സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോര് ഹാര്ട്ട് ആന്ഡ് ലംഗ് റിസര്ച്ചിലെ ഡയറക്ടര് തോമസ് ബ്രൗണിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഗവേഷണ സംഘം ഹൃദയത്തിന്റെ പുനരുജ്ജീവനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് പുതിയ രീതികള് തേടാന് തുടങ്ങി. ഹൃദയങ്ങളെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാന് കഴിവുള്ള ജന്തുക്കള് പ്രാഥമികമായി പഞ്ചസാര ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഹൃദയപേശികളിലെ കോശങ്ങള്ക്ക് ഇന്ധനം നല്കാനായി ഗ്ലൈക്കോളിസിസ് എന്ന പ്രക്രിയയും ഉപയോഗിക്കുന്നു. മനുഷ്യഹൃദയം വികാസപരിണാമത്തിന്റെ പ്രാരംഭ ഘട്ടത്തില് ഗ്ലൈക്കോളിസിസ് പ്രാഥമികമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു, എന്നാല് കൂടുതല് ഊര്ജം ഉല്പാദിപ്പിക്കാന് കഴിയുമെന്നതിനാല് ഫാറ്റി ആസിഡ് ഓക്സിഡേഷനിലേക്ക് മാറുന്നു.
ജനനത്തിനു ശേഷമുള്ള ഊര്ജ ഉല്പാദനം മാറുന്നതോടെ, പല ജീനുകളുടെയും പ്രവര്ത്തനം മാറുകയും കോശവിഭജന പ്രവര്ത്തനം നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഊര്ജ ഉല്പാദനത്തില് നിന്നുള്ള വ്യക്തിഗത മെറ്റബോളിറ്റുകളും ജീന് പ്രവര്ത്തനങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന എന്സൈമുകളുടെ പ്രവര്ത്തനത്തിന് സുപ്രധാനമാണ്. അതിനാല്, ഹൃദയകോശങ്ങളില് കോശവിഭജനത്തിനുള്ള കഴിവ് തിരികെ കൊണ്ടുവരാന് ഊര്ജ ഉപാപചയം പുനഃക്രമീകരിക്കുന്നതിലൂടെയുള്ള, ജനിതക നിയന്ത്രണത്തിലൂടെയുള്ള, പ്രവര്ത്തനങ്ങള് വഴി സാധ്യമാകുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷ. മൃഗങ്ങളില്, ഹൃദയാഘാതത്തിന് ശേഷം ഹൃദയത്തിന്റെ പ്രവര്ത്തനം വലിയ അളവില് പുനഃസ്ഥാപിക്കാന് കഴിയുമെന്ന മികച്ച പഠനം ഭാവിയില് തികച്ചും പുതിയ ചികിത്സാ സമീപനങ്ങള് പ്രാപ്തമാക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കാം.
മലേറിയക്കെതിരെ പുതിയ പ്രതീക്ഷ
വാക്സിനുകള് ഉപയോഗിച്ച് മലേറിയയെ ചെറുക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിന് 2023-ല് ഇരട്ടി ഉത്തേജനം ലഭിച്ചു. ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ മലേറിയ വാക്സിന്, മോസ്ക്വിറിക്സ് ആണ്. എന്നാല്, അതിനേക്കാള് ഫലവത്തായ, ചെലവുകുറഞ്ഞ R21 MatrixM എന്ന പുതിയ വാക്സിന് ഓക്സ്ഫോര്ഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയില് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തതാണ്. നിര്മ്മാണത്തിന് പ്രമുഖ വാക്സിന് നിര്മ്മാതാക്കളായ സെറം ഇന്സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഇന്ത്യ ലൈസന്സ് നേടിയിട്ടുണ്ട്. ഒരു ഡോസിന് 2 ഡോളറിനും 4 ഡോളറിനും ഇടയില് പ്രതിവര്ഷം 100 ദശലക്ഷം ഡോസുകള് ഉല്പാദിപ്പിക്കാന് കഴിയുമെന്ന് കമ്പനി പറയുന്നു, മൊസ്ക്വിറിക്സിന്റെ പകുതി വിലയില് താഴെ. നാല് രാജ്യങ്ങളിലായി 4800 കുട്ടികള് ഉള്പ്പെട്ട R21 ന്റെ മൂന്നാം ഘട്ട ട്രയലില് നിന്നുള്ള ദീര്ഘകാലമായി കാത്തിരുന്ന ഡാറ്റ സെപ്റ്റംബറില് പുറത്തിറങ്ങി. ആദ്യ 18 മാസങ്ങളില് വാക്സിന് കുറഞ്ഞത് RTS,S പോലെ ഫലപ്രദമാണെന്നും ഒരുപക്ഷെ കുറച്ചുകൂടി ഫലപ്രദമാണെന്നും രണ്ട് വാക്സിനുകളെ നേരിട്ട് താരതമ്യം ചെയ്തിട്ടില്ലെന്നും ഫലങ്ങള് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. 2024 പകുതിയോടെ R21 വ്യാപകമായ ഉപയോഗത്തിന് ലഭ്യമാകുമെന്ന് ലോകാരോഗ്യ സംഘടന പറയുന്നു. പോളിമോര്ഫിക് ആന്റിജനുകള്, മിതമായ ഫീല്ഡ്-ട്രയല് ഫലപ്രാപ്തി, വ്യാപകമായ ആഘാതം തടയുന്ന വാക്സിന് വിതരണത്തിലെ പരിമിതികള് എന്നിവയുള്പ്പെടെ നിരവധി വെല്ലുവിളികള്ക്കൊപ്പം മലേറിയ വാക്സിനുകള് വികസിപ്പിക്കുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. ഇന്നുവരെയുള്ള ഏറ്റവും ഫലപ്രദമായ മലേറിയ വാക്സിന് കാന്ഡിഡേറ്റായ RTS,S/AS01, ആഫ്രിക്കന് കുട്ടികളിലെ ലൈസന്സ് ട്രയലില് 12 മാസത്തിനിടെ സങ്കീര്ണ്ണമല്ലാത്ത ക്ലിനിക്കല് മലേറിയയ്ക്കെതിരെ 56% ഫലപ്രാപ്തി പ്രകടമാക്കിയത് ശുഭസൂചനയാണ്.
അല്ഷിമേഴ്സിനെതിരെ മുന്നേറ്റം
ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് അല്ഷിമേഴ്സ് രോഗികള്ക്ക് ഫലവത്തായ പ്രത്യേക മരുന്നുകളൊന്നും ഇപ്പോള് ലഭ്യമല്ല. മാത്രമല്ല, അംഗീകൃതമായ മരുന്നുകള് ചുരുക്കം ചില രോഗലക്ഷണങ്ങള് മാത്രമാണ് ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. എന്നാല്, അമേരിക്കയില് നടന്ന പഠനം രോഗത്തില് അന്തര്ലീനമായ ജീവശാസ്ത്രത്തെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ മരുന്ന് കണ്ടെത്താനുള്ള വൈജ്ഞാനിക മുന്നേറ്റം കൊണ്ടുവരാനാവുമെന്ന് തെളിയിക്കുന്നു.
അല്ഷിമേഴ്സ് ഉള്ള ആളുകളുടെ തലച്ചോറില് ബീറ്റാ അമിലോയിഡ് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന പ്രോട്ടീന് ക്ലമ്പുകള് ഉണ്ട്, അവ നീക്കം ചെയ്യുന്നത് രോഗികളെ സഹായിക്കുമോ എന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞര് വര്ഷങ്ങളോളം ചര്ച്ചചെയ്തതാണ്. എന്നാല് പുതിയ ചികിത്സ, 18 മാസത്തെ സുപ്രധാന പരീക്ഷണത്തില്, പ്ലാസിബോയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോള്, ലെകനെമാബ് എന്ന ആന്റി-അമിലോയ്ഡ് മോണോക്ലോണല് ആന്റിബോഡി, 27% ബോധക്ഷയത്തെ മന്ദഗതിയിലാക്കിയിരിക്കുന്നുവെന്നാണ് പഠനം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ബ്രെയിന് അമിലോയിഡിനെ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കുന്ന മറ്റൊരു ആന്റിബോഡി ചികിത്സ (ഡോണനെമാബ്) അല്പം വ്യത്യസ്തമായ രോഗികളില് ഫലങ്ങള് കാണിച്ചിട്ടുണ്ട്. രണ്ട് ചികിത്സകളും ഞരമ്പിലൂടെയാണ് നല്കുന്നത്. എന്നാല്, അല്ഷിമേഴ്സ് കമ്മ്യൂണിറ്റി ആന്റിഅമൈലോയിഡ് മരുന്നുകളുടെ നേട്ടങ്ങളും അപകടസാധ്യതകളും കണക്കാക്കുന്നതിന് കൂടുതല് ഡാറ്റ ആവശ്യമായി വരും. വരും വര്ഷങ്ങളില്, ശാസ്ത്രജ്ഞര് അവരുടെ നേട്ടങ്ങള് എങ്ങനെ പരമാവധിയാക്കാമെന്നും ഇതിലും മികച്ച രീതിയില് പ്രവര്ത്തിക്കുന്ന പുതിയ ചികിത്സകള് കണ്ടെത്താമെന്നും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.
വൈവിധ്യം വനവല്ക്കരണത്തിന്റെ വിജയസാധ്യത വര്ധിപ്പിക്കുന്നു
വന ആവാസവ്യവസ്ഥകള് ഭൂമിയുടെ ഏതാണ്ട് മൂന്നിലൊന്ന് ഭാഗവും ഉള്ക്കൊള്ളുന്നു. കൂടാതെ, ഇവ ഭൂരിഭാഗം ഭൂവിഭാഗങ്ങളെയും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളുടെ ഉപജീവനത്തെയും പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിനെതിരായ പോരാട്ടത്തില് വനങ്ങളുടെ പങ്ക് നിര്ണ്ണായകമാണ്. 2013-ല്, ശാസ്ത്രജ്ഞരും 100 സന്നദ്ധപ്രവര്ത്തകരും, ചെസാപീക്ക് ഉള്ക്കടലിനടുത്തുള്ള മുന് കൃഷിഭൂമിയില് 20,000 തൈകള് നട്ടുപിടിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വനവല്ക്കരണ രീതികളുടെ ഫലത്തെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാന് ‘ബയോഡൈവേഴ്സിട്രീ‘ എന്ന പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു.
ചില വിഭാഗങ്ങളില്, ശാസ്ത്രജ്ഞരും സന്നദ്ധപ്രവര്ത്തകരും ഒരൊറ്റ ഇനം മരം മാത്രം നട്ടുപിടിപ്പിച്ചു, മറ്റുള്ളവയില് അവര് നാലോ പന്ത്രണ്ടോ ഇനം നട്ടു. പത്ത് വര്ഷം പിന്നിട്ടപ്പോള് 2023 മെയ് 23-ന്, സ്മിത് സോണിയന് എന്വയോണ്മെന്റല് റിസര്ച്ച് സെന്ററിലെ ഗവേഷകര് പുതിയ കണ്ടെത്തലുകള് പ്രഖ്യാപിച്ചു. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വനനശീകരണ ശ്രമങ്ങളില് ഈ ഡാറ്റയ്ക്ക് സുപ്രധാനമായ പ്രാധാന്യം ഉണ്ട്. വനവല്ക്കരണപദ്ധതികളില് പരമാവധി സസ്യവൈവിധ്യം പ്രയോജനപ്പെടുത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യവും ഏകവിളത്തോട്ടങ്ങള് ഇതിന് പ്രതിവിധി അല്ലെന്നുള്ള വാദവും ശരിവയ്ക്കുന്നതാണ് ഗവേഷണഫലം.
റെക്കോര്ഡിലെ ഏറ്റവും ചൂടേറിയ വര്ഷം, വന്യജീവികളുടെ പെട്ടെന്നുള്ള നാശം
2023 ചരിത്രത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും ചൂടേറിയ വര്ഷമായിരിന്നു. 2016-ലെ റെക്കോര്ഡ് ആണ് ഇപ്പോള് വഴിമാറിയിരിക്കുന്നത്. ചൂടിന്റെ ആഘാതം ലോകത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളില് പല രീതിയിലാണ് പ്രതിഫലിച്ചത്. ലിബിയയില്, വെള്ളപ്പൊക്കത്തില് ഒരു നഗരം കടലില് മുങ്ങി 10,000-ത്തിലധികം ആളുകള് മരിച്ചു. ഗ്രീക്ക് ദ്വീപുകളിലും കനേഡിയന് വനങ്ങളിലും കാട്ടുതീ പടര്ന്നു. ഉഷ്ണമേഖലാ ചുഴലിക്കാറ്റ് ഫ്രെഡി കിഴക്കന് ആഫ്രിക്കയിലെ തീരപ്രദേശങ്ങളില് പട്ടിണിയും ദാരിദ്ര്യവും രൂക്ഷമാക്കി. വരള്ച്ചയും ചൂടും ചില പ്രദേശങ്ങളെ വാസയോഗ്യമല്ലാതാക്കി. വന്യജീവികളുടെ പെട്ടെന്നുള്ള വംശനാശത്തിനും ആഗോളതാപനാം വഴിവയ്ച്ചു.
1980 മുതല് യൂറോപ്പിലുടനീളമുള്ള കാട്ടുപക്ഷികളുടെ എണ്ണം നാലിലൊന്നായി (550 ദശലക്ഷം) കുറഞ്ഞു. കൃഷിയിടങ്ങളിലെ പക്ഷികള്ക്കിടയിലാണ് ഈ കുറവ് കുത്തനെ കൂടിയിട്ടുള്ളത്, കീടനാശിനികളുടെയും രാസവളങ്ങളുടെയും ഉപയോഗമാണ് ഇതിന് കാരണമെന്ന് പുതിയ ഗവേഷണങ്ങള് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സ്റ്റാനിസ്ലാസ് റിഗലിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു ഗവേഷക സംഘം 28 രാജ്യങ്ങളിലെ 20,000 പ്രദേശങ്ങളിലായി 170 പക്ഷി ഇനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള് (പൗര ശാസ്ത്രജ്ഞര് ശേഖരിച്ച രേഖകള് ഉള്പ്പെടെ) അന്വേഷണവിധേയമാക്കി. കീടനാശിനികളുടെയും രാസവളങ്ങളുടെയും വര്ധിച്ച ഉപയോഗം അവയുടെ ഭക്ഷണം നഷ്ടപ്പെടുത്തുക മാത്രമല്ല, അവയുടെ ആരോഗ്യത്തെ നേരിട്ട് ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്നാണ് പഠന റിപ്പോര്ട്ട്. ഇത്തരം വലിയ തോതിലുള്ള പഠനങ്ങള് തീരുമാനങ്ങളെടുക്കുന്നതിലും നയപരമായ മുന്ഗണനകളിലും സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നതില് നിര്ണ്ണായകമാണ്.
സാമൂഹത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങളുമായി ചേര്ന്നുനില്ക്കുന്ന സ്റ്റാര്ട്ട്അപ്പുകള്
ഇന്ത്യയില് സാമൂഹികസ്വാധീനം ചെലുത്തുന്ന സ്റ്റാര്ട്ടപ്പുകള് വര്ധിച്ചുവരുകയാണ്. സാമൂഹികപ്രശ്നങ്ങള്ക്ക് പരിഹാരം കാണുന്നതിനും സ്മാര്ട്ടും സാമ്പത്തികമായി ലാഭകരവുമായ പരിഹാരങ്ങള് നിര്മ്മിക്കുന്നതിനും സാങ്കേതികവിദ്യയെ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്ന ഇന്ത്യന് സ്റ്റാര്ട്ടപ്പുകളുടെ എണ്ണം വര്ധിക്കുന്നുവെന്നത് 2023-ലെ ശുഭസൂചനയാണ്. നിലവില്, ഇന്ത്യയില് 500-ലധികം സോഷ്യല് ഇംപാക്ട് സ്റ്റാര്ട്ടപ്പുകള് ഉണ്ട്, എണ്ണം 20 ശതമാനം വാര്ഷിക നിരക്കില് വളരുകയുമാണ്. ഉദയ്പൂര് ആസ്ഥാനമായുള്ള ‘ഖുഷി ബേബി’, അമ്മമാരുടെയും കുട്ടികളുടെയും ആരോഗ്യ സംബന്ധിയായ വിവരങ്ങള് സംഭരിക്കുന്ന ഡിജിറ്റല് സംവിധാനം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. സര്ക്കാര് അങ്കണവാടി വര്ക്കര്മാര്ക്കൊപ്പം 70 ഗ്രാമങ്ങളില് അവര് ജോലി ചെയ്തു, 300-ലധികം ഗ്രാമങ്ങളിലായി 33,000 അമ്മമാരെയും അവരുടെ കുഞ്ഞുങ്ങളെയും സംബന്ധിച്ച വിവരം ശേഖരിക്കുകയും അവര്ക്ക് പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പ് നല്കാന് പ്രസ്തുത വിവരശേഖരം സഹായകമാവുകയും ചെയ്തു. വാട്ടര്-ടെക് സോഷ്യല് ഇംപാക്ട് സംരംഭമായ ‘സ്വജല്’, മിതമായ നിരക്കില് വെള്ളം വില്ക്കുന്ന ഐ ഒ ടി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കുടിവെള്ള എ ടി എമ്മുകള് നല്കുന്നു. പോര്ട്ടബിള് റെറ്റിനല് ഐ ഇമേജിങ് ഉപകരണങ്ങളും ക്ലൗഡ് അധിഷ്ഠിത ടെലിമെഡിസിന് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളും പോലെ താങ്ങാനാവുന്നതും ആക്സസ് ചെയ്യാവുന്നതുമായ മെഡിക്കല് ടെക്നോളജി ഗാഡ്ജെറ്റുകള് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ബാംഗ്ലൂര് സ്റ്റാര്ട്ടപ്പായ ഫോറസ് ഹെല്ത്തിന്റെ കാര്യമെടുക്കുക. ആരോഗ്യച്ചെലവ് കുറയ്ക്കുന്നതിനും നേത്രസംരക്ഷണം ജനാധിപത്യവല്ക്കരിക്കുന്നതിനുമായി സ്ഥാപിതമായ ഈ സ്റ്റാര്ട്ടപ്പ്, തടയാവുന്ന അന്ധത നേരത്തേ കണ്ടുപിടിക്കാന് സഹായിക്കുന്നു. കര്ഷകര്ക്ക് സൗരോര്ജത്തില് പ്രവര്ത്തിക്കുന്ന കോള്ഡ് സ്റ്റോറേജ് സൊല്യൂഷനുകള് നല്കുന്ന ഒരു അഗ്രി-ടെക് സ്റ്റാര്ട്ടപ്പാണ് ‘ഇക്കോസെന് സൊല്യൂഷന്സ്’. ഇത് വിളവെടുപ്പിന് ശേഷമുള്ള നഷ്ടം കുറയ്ക്കാനും വരുമാനം വര്ധിപ്പിക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
ശാസ്ത്രഗതി 2024 ഫെബ്രുവരി ലക്കത്തിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്