Read Time:6 Minute

ഡോ. സി.ജോർജ്ജ് തോമസ്

Chairman, Kerala State Biodiversity Board

—

നാഷണൽ ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ മിഷന് കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭയുടെ അംഗീകാരം ലഭിച്ചിരിക്കുന്നു. നാഷണൽ ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ മിഷൻ, ഇന്ത്യയുടെ കാർബൺ ഉൽസർജനം കുറക്കുന്നതിനുള്ള (mitigation) ഒരു സുപ്രധാന നടപടിയാണ്. ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഹൈഡ്രജനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കുറച്ചു കാര്യങ്ങൾ കൂടി അറിയുന്നത് നന്നായിരിക്കും.

ഇന്ത്യയിൽ ഇപ്പോൾ ഹൈഡ്രജൻ ഉല്പാദിപ്പിക്കുന്നത് പ്രധാനമായും പ്രകൃതി വാതകത്തിൽ നിന്നാണ്. അമോണിയ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി രാസ സംയുക്തങ്ങളുടെ നിർമ്മാണത്തിന് ഹൈഡ്രജൻ ആവശ്യമാണ്. ഇതോടൊപ്പം പ്രാദേശിക വൈദ്യുതോൽപ്പാദനത്തിനോ ഗതാഗത ഇന്ധനമായോ ഇന്ധന സെല്ലുകളിൽ ഹൈഡ്രജൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുമുണ്ട് .

ആറുതരം ഹൈഡ്രജൻ

വിവിധ പ്രക്രിയകൾ വഴി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഹൈഡ്രജനെ, നിറങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി കുറഞ്ഞത് ആറു തരം— ഗ്രേ ഹൈഡ്രജൻ, ബ്ലൂ ഹൈഡ്രജൻ, ബ്രൌൺ ഹൈഡ്രജൻ, പിങ്ക് ഹൈഡ്രജൻ, വൈറ്റ് ഹൈഡ്രജൻ, ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ എന്നിങ്ങനെ തരം തിരിക്കാം!( പോരെങ്കിൽ, റെഡ് ഹൈഡ്രജൻ, ടോർകിസ് ഹൈഡ്രജൻ എന്നിവയുമുണ്ട്!).

1. ഗ്രേ ഹൈഡ്രജൻ

പ്രകൃതി വാതകം, എൽപിജി അല്ലെങ്കിൽ നാഫ്ത തുടങ്ങിയ ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളുടെ നീരാവി പരിഷ്കരണത്തിലൂടെയാണ് ഗ്രേ ഹൈഡ്രജൻ പ്രധാനമായും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത്, എന്നാൽ ഈ പ്രക്രിയയിൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് രക്ഷപ്പെടുന്നു.

2. ബ്രൗൺ ഹൈഡ്രജൻ

ബ്രൗൺ ഹൈഡ്രജൻ ഗ്യാസിഫിക്കേഷൻ വഴി ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു, അവിടെ കാർബൺ അടങ്ങിയ പദാർത്ഥങ്ങൾ വാതകമായി ചൂടാക്കപ്പെടുന്നു. ഈ വേർതിരിച്ചെടുക്കൽ പ്രക്രിയയിൽ കൽക്കരി വാതകമാക്കി മാറ്റുകയും അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് വലിയ അളവിൽ കാർബൺ ഉദ്‌വമനം നടക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

3. ബ്ലൂ ഹൈഡ്രജൻ

നീരാവി പരിഷ്കരണ പ്രക്രിയ ഉപയോഗിച്ച് ബ്ലൂ ഹൈഡ്രജനും വേർതിരിച്ചെടുക്കുന്നു, പക്ഷേ പുറത്തുവിടുന്ന കാർബൺ പിടിച്ചെടുക്കുകയും സംഭരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ ഇത് ഗ്രേ ഹൈഡ്രജനിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്, ഇത് അന്തരീക്ഷത്തിലെ ഉദ്‌വമനം കുറയ്ക്കുന്നു, പക്ഷേ അവ തീർത്തും ഇല്ലാതാക്കുന്നില്ല.

4. പിങ്ക് ഹൈഡ്രജൻ

ജലത്തിന്റെ വൈദ്യുത വിശ്ലേഷണത്തിന് ആണവ നിലയത്തിൽ നിന്നുള്ള വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്നുവെങ്കിൽ, നമുക്ക് ലഭിക്കുന്ന ഹൈഡ്രജൻ പിങ്ക് ഹൈഡ്രജനാണ്.

5. വൈറ്റ് ഹൈഡ്രജൻ

വൈറ്റ് ഹൈഡ്രജൻ സ്വാഭാവികമായി അന്തരീക്ഷത്തിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഹൈഡ്രജനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

6. ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ

ജലത്തെ വിഭജിച്ച് ഹൈഡ്രജൻ ഉണ്ടാക്കുന്ന വൈദ്യുതവിശ്ലേഷണം, പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്താൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു എങ്കിൽ , അത് ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ ആണ്

പ്രകൃതി വാതകം ഉപയോഗിക്കുന്ന ഗ്രേ ഹൈഡ്രജനുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ, ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ ഉണ്ടാക്കുന്നത് പുനരുപയോഗ ഊർജം (സൗരോർജ്ജം, കാറ്റ് മുതലായവ) ഉപയോഗിച്ചുള്ള വൈദ്യുതവിശ്ലേഷണം വഴിയാണ്. അതിനാൽ അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് പോകുന്നില്ല. ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജന്റെ ചിലവ് കുറക്കാനുള്ള ഗവേഷണവും പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാണ്.

പാരീസ് ഉടമ്പടിക്ക് കീഴിലുള്ള ഇന്ത്യയുടെ പ്രതിജ്ഞയനുസരിച്ച് 2030-ഓടെ ഏകദേശം 50 ദശലക്ഷം മെട്രിക് ടൺ വാർഷിക ഹരിതഗൃഹ വാതക ഉദ്‌വമനം കുറയ്ക്കാൻ ദേശീയ ഹരിത ഹൈഡ്രജൻ മിഷൻ സഹായിക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.